Wat maakt een leider succesvol? Wat maakt een mens gelukkig? Na zijn onverwachte ontslag als directeur in 2017 gaat de Vlaming Stijn Staes op zoek naar antwoorden op deze vragen. In gesprekken met CEO’s en andere inspirerende ontmoetingen ontdekt hij dat zingeving en verbinding bepalender zijn voor geluk dan geld en status. Hart boven Hoofd. Dat besef was confronterend, maar gaf Staes ook de inspiratie om dit boek te schrijven.
We leven in een ultrarationele wereld, waarin elk probleem een logisch antwoord moet hebben. Onbewust houden we vast aan (belemmerende) overtuigingen die ons weerhouden van datgene wat nodig is – en waar ons hart werkelijk naar verlangt. Bij onzekerheid reageren we vaak met angst: door doemdenken (dooming), ontkenning (denial) of door de controle te willen behouden (dominance).
Gelukkig is er een vierde weg: de weg van het hart. Dit boek is een uitnodiging om die weg te gaan. Om opnieuw verbinding te maken met jezelf en met anderen. Om niet te handelen vanuit angst of wantrouwen, maar vanuit kracht, vreugde en liefde voor het leven.
Staes reikt de lezer verschillende sleutels aan. Hij begint bij de ‘vier kamers van het hart’ – vier kernkwaliteiten die je dichter bij jezelf en bij geluk brengen. Het gaat om dankbaarheid (zowel het voelen als het ontvangen van waardering, bijvoorbeeld via complimenten), handelen vanuit je innerlijke drijfveren los van oude emoties (authenticiteit), mildheid (of compassion) en de vrijheid om te kiezen wat bij je past.
Daarnaast biedt hij tien sleutels om toegang te krijgen tot die hartkamers. Denk aan de wijsheid van tijd, groeien door te delen en twijfel gebruiken als brandstof voor ontwikkeling. De belangrijkste is volgens Staes zelf sleutel 4: stilte als kracht. Dat kan al iets eenvoudigs zijn, zoals trager spreken of je volle aandacht geven aan een ander. Hij vertelt erover in zijn podcast #116.
Verder introduceert hij negen bouwstenen om te leven vanuit zelfliefde – het fundament onder Hart boven Hoofd. Zo begint verandering altijd bij jezelf, want de ander kun je niet veranderen. Ook gaat het over bewust aanwezig zijn en anderen helpen groeien.
De hoofdstukken zijn kort en toegankelijk, met een brede variatie aan onderwerpen. Staes schrijft met overtuiging – soms uitgesproken, soms beeldend. Zinnen als De focus op het brein is de ramp van de westerse wereld of Liefde stuurt je als een warme bries naar de onontdekte hartkamers van mildheid, authenticiteit, vrijheid en dankbaarheid kunnen wat bloemrijk overkomen, maar sluiten naadloos aan bij zijn centrale boodschap: het hart moet weer leidend worden; het hoofd heeft lang genoeg de boventoon gevoerd.
Staes baseert zich op ruim honderd gesprekken uit zijn podcastserie Studio Stijn: Inspirerend Leiderschap. In het boek zijn enkele korte verhalen opgenomen. Die blijven wat oppervlakkig, maar vormen een goede aanleiding om de langere podcasts (van ongeveer 50 minuten) te beluisteren. Aanrader is aflevering #117, waarin Melissa Giardina hem interviewt. Daarin legt Staes uit dat hij met dit boek meer aandacht wil geven aan lichtheid, energie en vreugde. Dat iedereen weet dat we in uitdagende tijden leven, dat er veel misgaat, en dat het leven zwaar kan zijn. Maar dit boek is een uitnodiging om ook naar de mooie kant van het leven te kijken – en die te durven omarmen.
In de nabeschouwing benadrukt Staes dat leven vanuit het hart geen bijzondere gave is. Iedereen kan het. Alleen zit het hart vaak diep verstopt, achter een façade van oude emoties en blokkerende gedachten. De oplossing ligt dichtbij – maar ons drukke bestaan maakt het lastig haar te zien. Gelukkig is er één zekerheid in het leven: je kunt de oplossing vinden in je hart.
Over Annemarie Smits
Annemarie Smits werkt als projectleider duurzaamheid bij een uitvoeringsorganisatie van de rijksoverheid. Daarvoor was ze IT projectmanager en consultant bij onder andere een grote bank en een internationaal adviesbureau. Daarnaast helpt ze auteurs met het schrijven van hun roman, non-fictie boek of managementboek.